Reflexen vormen het fundament waarop een kind zich verder ontwikkelt

Primaire reflexen verschijnen als we nog in de baarmoeder zitten en ontwikkelen zich volgens een vaste volgorde. De ene reflex zet de volgende in gang. Een soort domino effect dus. Deze reflexen hebben we nodig om op natuurlijke wijze geboren te kunnen worden, om te kunnen overleven en vormen de basis voor onze verdere lichamelijke, sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling.

Bewegingen van het jonge kind zorgen ervoor dat de meeste reflexen in het eerste levensjaar volgens plan geïntegreerd worden in het zenuwstelsel. Het kind krijgt steeds meer controle over zijn lijfje en reflexmatige bewegingen gaan over in bewuste en gerichte handelingen zoals zitten, kruipen en staan. Als we dit doorlopen hebben, is de volgende fase aan de beurt. De reflexen die door een hoger gedeelte van het brein aangestuurd worden, gaan zich ontwikkelen. Dit zijn reflexen die meer betrokken zijn bij complexere taken zoals leren, concentreren, spreken en schrijven.

Verstoorde ontwikkeling

Die reflexontwikkeling verloopt niet altijd volgens plan. Wat kan zorgen voor een verstoorde reflexontwikkeling? Meerdere gebeurtenissen en omstandigheden tijdens de zwangerschap, de geboorte en daarna kunnen leiden tot een verstoring en daarmee een zwakke fundering tot gevolg hebben. De tijd in de baarmoeder en de omstandigheden tijdens de geboorte zijn zeer bepalend. De reflexen ontstaan ten slotte al tijdens het prille begin van de zwangerschap. Is er in die periode sprake van stress bij de moeder of moest zij medicijnen slikken? Verliep de bevalling niet geheel soepel, omdat er een keizersnede nodig was, het kind niet in de juiste positie lag of de bevalling heel lang of juist heel kort duurde. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te noemen die van invloed kunnen zijn. Maar denk ook aan te weinig beweging en onvoldoende tijd liggend op de buik doorbrengen. In de periode na de geboorte kunnen vooral stress, ziekte en trauma, gebruik van medicijnen en te weinig beweging een oorzaak vormen.

Wat gebeurt er wanneer een reflex zich niet goed ontwikkelt?

Doordat de ontwikkeling van ene reflex de andere in gang zet, creëer je een fundament waarop verder gebouwd kan worden. Vergelijk het met het bouwen van een huis. Voor de stabiliteit en draagkracht van de muren en het dak is het essentieel dat de fundering stevig is. Dat is juist niet het geval als één of meerdere reflexen zich niet goed ontwikkelen. Hierdoor ontstaat een minder stevige basis waarop wel verder gebouwd wordt. Het kind gaat compenseren. Bij de minste of geringste storm stort zo'n huis in. Het kan best een tijd duren voordat dat gebeurt. Zo ook bij reflexen.

Zelfs op volwassen leeftijd zijn de gevolgen nog merkbaar

We kunnen hier niet alleen tijdens onze kindertijd mee te maken krijgen, maar ook in ons latere leven. Zelfs als volwassene. Reflexen kunnen op latere leeftijd door een ongeluk, traumatische ervaring of andere stressvolle situatie opnieuw actief worden. Je kunt daardoor geconfronteerd worden met een algemeen verminderd functioneren, fysieke en stress gerelateerde klachten.